Diploma 2: Planeten

Ons zonnestelsel is als een grote familie van objecten die allemaal rond de zon draaien. De zon is het middelpunt en geeft ons licht en warmte.

Er zijn acht planeten in ons zonnestelsel die in banen rond de zon draaien. 

Ons zonnestelsel is ontstaan uit een grote wolk van gas en stof die samengeklonterd is om de zon en de planeten te vormen.

Hieronder staan de onderwerpen die in het tweede hoofdstuk van het boek "Reis door de Ruimte" worden besproken.

Je kunt dus ook zonder het boek werken en de vragen beantwoorden.

Klik je bij de titel van elk onderwerp op het driehoekje dat naar beneden wijst, krijg je extra informatie.

DE ONDERWERPEN VAN HOOFDSTUK 2 ZIJN:

Zonnestelsel

Ons zonnestelsel is de groep van planeten, manen, planetoïden en andere objecten die om onze zon heen draaien. 

Het zonnestelsel bestaat uit acht planeten die rond onze zon cirkelen, zoals aardbol waar wij op wonen, Mars, Jupiter en Saturnus. 

Het is als een grote familie waar onze zon de 'ouder' is en de planeten en andere objecten zijn als zijn 'kinderen'. 

Het zonnestelsel is een van de vele zonnestelsels die in het heelal te vinden zijn.

11 - De Aarde

De aarde is de planeet waarop wij wonen. Het is een grote, ronde bol die door de ruimte draait.

De aarde heeft bergen, oceanen, bossen en woestijnen, en is de enige planeet in ons zonnestelsel waarop leven bekend is.

De aarde is ook omringd door een laag lucht, wat wij de atmosfeer noemen. Hierdoor kunnen wij ademhalen en is er zuurstof voor ons en de dieren die op aarde leven.

De aarde is eigenlijk best wel bijzonder, want het is de enige plek in het heelal die wij kennen waar leven mogelijk is.

Vanuit de ruimte ziet de aarde er blauw uit omdat meer dan 2/3 deel van de aarde uit water bestaat.

12 - De Zon

De zon is een hele grote en hele hete bal van gas die in het midden van ons zonnestelsel staat. Alle acht planeten draaien er omheen. Ook de aarde dus.

De zon geeft ons licht en warmte, en zonder de zon zou het op aarde heel koud en donker zijn. 

De zon is zo groot dat meer dan een miljoen aardbollen erin zouden passen! De zon is eigenlijk een ster die heel dicht bij staat.

De zon zorgt er ook voor dat planten op aarde kunnen groeien en dat er dag en nacht is.

Vroeger dachten mensen dat de zon om de aarde draaide, maar het is precies andersom.

13 - De Maan

De maan is een grote bol die rond onze planeet, de aarde, draait. Het is de enige natuurlijke satelliet van de aarde. 

De maan lijkt heel groot aan de hemel, maar dat komt doordat hij dichtbij de aarde staat. Het is eigenlijk een hele grote rots in de ruimte en heeft geen licht van zichzelf. 

We kunnen alleen de maan zien omdat hij het zonlicht weerkaatst. 

Soms ziet de maan er anders uit, dat komt omdat de zon er dan op een andere manier op schijnt. Bijvoorbeeld als er een maansverduistering is, dan staat de aarde tussen de zon en de maan, waardoor de maan in de schaduw van de aarde valt en rood kleurt.

Wetenschappers denken dat de maan is ontstaan doordat een hele grote asteroïde, ongeveer zo groot als Mars, tegen de aarde is gebotst toen de aarde nog heel jong was. Door deze botsing is een grote hoeveelheid materiaal van de aarde de ruimte ingeslingerd. Dit materiaal is later samengeklonterd en zo is de maan ontstaan. Dit is een theorie die veel wetenschappers aannemelijk vinden, maar het is nog niet helemaal zeker of dit precies zo is gebeurd.

14 - Mercurius

Mercurius is een planeet in ons zonnestelsel. Het is de kleinste planeet in ons zonnestelsel en staat het dichtst bij de zon.

Mercurius is heel dichtbij de zon, dus het is heel heet op die planeet. Het is er wel 400 graden Celsius! 

De planeet heeft geen atmosfeer, wat betekent dat er geen lucht is om in te ademen en het heel koud kan worden als de zon niet schijnt. Aan de ene kant van de planeet kan het heel heet worden omdat het dicht bij de zon staat en aan de andere kant kan het heel koud zijn omdat het verder weg van de zon staat. 

Mercurius draait ook heel langzaam om zijn eigen as, waardoor een dag op Mercurius wel 176 aardse dagen duurt!

Mercurius is genoemd naar de Romeinse god Mercurius, die de boodschapper van de goden was.

15 - Venus

Venus is net als de aarde een planeet. Het is eigenlijk de tweede planeet vanaf de zon gezien. 

Venus lijkt een beetje op de aarde, omdat het ook een rotsachtige planeet is. Maar er is één groot verschil: het is heel, heel heet op Venus, veel warmer dan op aarde. Dat komt doordat er een dikke laag wolken rondom Venus hangt die ervoor zorgt dat de warmte van de zon niet kan ontsnappen. Hierdoor wordt het steeds warmer op Venus en kan er geen leven zoals op aarde voorkomen.

Venus kun je als een soort flinke ster 's morgens en 's avonds zien. Het is geen ster, maar een planeet. Alleen met een goede verrekijker of telescoop kun je zien dat het een planeet is.

Venus heeft een heel dikke atmosfeer, dat is een laag van lucht en gassen die om een planeet heen zit. In de atmosfeer van Venus zitten vooral gassen zoals kooldioxide, zwavelzuur en stikstof. Die zorgen ervoor dat Venus een hele sterke broeikaseffect heeft. 

Dat betekent dat de warmte van de zon wordt vastgehouden in de atmosfeer en niet zo snel weer terug de ruimte in gaat. Daardoor kan het heel heet worden op Venus, wel meer dan 450 graden Celsius! 

De atmosfeer van Venus is ook erg dik en dicht, dus het is heel lastig om daar te landen met een ruimteschip.

16 - Mars

Mars is een planeet in ons zonnestelsel, net als de aarde waar we op wonen. Mars is de vierde planeet vanaf de zon gezien en hij staat tussen de Aarde en Jupiter. Mars is een beetje kleiner dan de aarde en heeft een roodachtige kleur, waardoor hij soms de "Rode Planeet" wordt genoemd. Dat komt omdat er veel ijzer (dat verroest is) in de grond zit.

Mars is vooral bekend omdat wetenschappers denken dat er misschien leven zou kunnen zijn. Dat komt omdat Mars veel overeenkomsten heeft met de aarde, zoals seizoenen en poolkappen. 

In de afgelopen jaren hebben wetenschappers veel onderzoek gedaan naar Mars en hebben ze ontdekt dat er misschien vroeger water op de planeet was, wat belangrijk kan zijn voor het ontstaan van leven.

Mars heeft ook twee manen, Phobos en Deimos, die heel klein zijn en lijken op asteroïden. Mars heeft een dunne atmosfeer, wat betekent dat er niet veel lucht is om te ademen en het erg koud is op de planeet.

Als we met een raket zoals we die tot nu toe kunnen bouwen naar Mars zouden gaan, dan zouden de astronauten daar ruim een half jaar over doen.

17 - Jupiter

Jupiter is een hele grote planeet in ons zonnestelsel, het is zelfs de grootste planeet! Hij is veel groter dan alle andere planeten in ons zonnestelsel bij elkaar. Er passen wel 1300 aardbollen in.

Jupiter heeft een hele dikke atmosfeer, dat is de laag gas die om de planeet heen zit. Hij heeft veel wolken en stormen, zoals de beroemde Grote Rode Vlek. 

Jupiter heeft ook veel manen, wel meer dan 92! In februari 2023 had men er namelijk nog 12 extra ontdekt. Sommige van deze manen zijn heel groot, zoals Io en Europa. Toch heeft Jupiter niet de meeste manen in ons zonnestelsel, maar is dat Saturnus.

Wetenschappers denken dat er misschien zelfs leven mogelijk is op sommige van deze manen. 

Jupiter is een gasreus, wat betekent dat hij voornamelijk uit gas bestaat en geen vast oppervlak heeft zoals de aarde.

18 - Saturnus

Saturnus is net als Jupiter een gasreus en de op één na grootste planeet in ons zonnestelsel. 

Het heeft prachtige ringen die helemaal om de planeet heen draaien. Deze ringen bestaan ontelbare ijsdeeltjes en stofdeeltjes die in banen om de planeet cirkelen. 

De ringen van Saturnus zijn zo groot en breed dat ze wel dertig keer zo breed zijn als de planeet zelf. 

De ringen van Saturnus zijn het best te zien als je naar Saturnus kijkt met een telescoop. De ringen zijn in verschillende delen verdeeld, van A tot en met F. De delen zijn genummerd in volgorde van ontdekking en ze zijn ook verschillend van kleur en breedte.

Saturnus heeft wel 146 manen, waarvan de grootste Titan heet. Titan is de enige maan in ons zonnestelsel met een dikke atmosfeer en is zelfs groter dan de planeet Mercurius! In mei 2023 ontdekte astronomen maar liefst 62 nieuwe manen rondom Saturnus. Hoe moet dat er wel niet aan de hemel uitzien als je daar 's avonds naar boven zou kunnen kijken?

19 - Uranus

Uranus is een grote gasreus die net als Jupiter, Saturnus en Neptunus tot ons zonnestelsel behoort.

Uranus heeft ongeveer 14,5 keer de massa van de aarde en is dus een van de grootste planeten in ons zonnestelsel. 

Uranus is genoemd naar de god van de hemel uit de Griekse mythologie.

Uranus heeft een dikke, giftige, gasachtige atmosfeer met een samenstelling van waterstof, helium en methaan. Dit methaan is verantwoordelijk voor de blauwgroene kleur van de planeet. 

Uranus heeft ook een aantal ringen en minstens 27 manen, waarvan sommige grote en opvallende geologische kenmerken hebben, zoals vulkanen en kraters.

Wat Uranus uniek maakt in ons zonnestelsel is dat hij gekanteld op zijn zijkant staat, in tegenstelling tot de andere planeten die rechtop staan. Dit betekent dat de polen van Uranus naar de zon wijzen terwijl hij om zijn eigen as draait. Deze rare positie betekent ook dat de seizoenen op Uranus extreem lang duren en dat de planeet veel verschillende soorten weer heeft, zoals harde winden en krachtige stormen.

20 - Neptunus

Neptunus is de achtste en verste planeet vanaf de zon in ons zonnestelsel. 

Het is een gasreus, wat betekent dat het voornamelijk uit gas bestaat in plaats van vaste stoffen zoals de aarde. 

Neptunus is heel groot, het heeft zelfs meer massa dan alle andere planeten in ons zonnestelsel behalve Jupiter. 

Het heeft ook veel manen, waarvan de grootste Triton heet. Neptunus is heel koud en heeft een blauwe kleur door de aanwezigheid van methaan in de atmosfeer. 

Het duurt ongeveer 165 aardse jaren voor Neptunus om eenmaal om de zon te draaien.

Tot nu toe is er één satelliet "Voyager II" naar Neptunus gestuurd.

DE OPDRACHTEN VAN HOOFDSTUK 2

02. Planeten - uitslag

Lukt het jou om deze toets over de planeten foutloos te maken?

Als je ze alle 16 foutloos hebt, maak je kans op een toegangskaartje van hét ruimtevaartmuseum van Nederland: Space Expo in Noordwijk.