Het heelal
Het heelal is alles wat bestaat. Het is enorm groot en bevat alles wat we om ons heen zien - sterren, planeten, manen en nog veel meer.
Het heelal begon ongeveer 13,8 miljard jaar geleden met iets wat de oerknal wordt genoemd. Sindsdien is het blijven groeien en zijn er steeds meer nieuwe dingen ontstaan, zoals sterrenstelsels.
Wetenschappers gebruiken telescopen en andere instrumenten om het heelal te bestuderen en meer te weten te komen over hoe het is ontstaan en hoe het verandert. Het heelal is zo groot dat het moeilijk is om je voor te stellen, maar het blijft ons verbazen en fascineren.
Hieronder staan de onderwerpen die in het eerste hoofdstuk van het boek "Reis door de Ruimte" worden besproken.
Maar je kunt dit ook zonder het boek de vragen beantwoorden, want alle informatie kun je ook op deze pagina vinden.
Klik je bij de titel van elk onderwerp op het driehoekje dat naar beneden wijst, krijg je extra informatie.
DE ONDERWERPEN VAN HOOFDSTUK 1 OVER HET HEELAL ZIJN:
1 - Het heelal
Het heelal is alles wat bestaat, zelfs alles wat we niet kunnen zien! Het is als een hele grote kamer met sterren, planeten, manen en andere dingen die heel ver van elkaar af staan. Het is zo groot dat we het ons bijna niet kunnen voorstellen! En weet je wat nog gekker is? Het heelal blijft maar groeien!
We denken dat het heelal al bijna 14 miljard jaar oud is.
Het heelal begint buiten onze dampkring. De dampkring is de laag om de aarde die ons beschermt.
2 - Sterrenstelsels
Een sterrenstelsel is een hele grote groep sterren die samen in de ruimte staan. Het is als een hele grote familie van sterren die bij elkaar wonen!
Soms wonen er ook planeten en andere dingen in een sterrenstelsel. En er zijn heel veel verschillende sterrenstelsels in het heelal!
Er zijn meer sterren in het heelal, dan er zandkorrels zijn op de hele aarde.
3 - De melkweg
De Melkweg is het sterrenstelsel waar wij in wonen! Het is als ons huis in het heelal!
Er zijn heel veel sterren en planeten in de Melkweg en het is super groot! Het lijkt op een wervelwind van sterren en gas die in het midden van het sterrenstelsel zit.
We kunnen de Melkweg niet van buitenaf zien, maar als we naar de lucht kijken op een donkere nacht, zien we heel veel sterren die er deel van uitmaken!
4 - Zwart gat
Een zwart gat is als een hele diepe kuil in de ruimte waar alles in wordt gezogen en nooit meer uit kan komen! Het is als een hele sterke stofzuiger in de ruimte!
Als een ster heel oud wordt en ontploft, kan er soms een zwart gat achterblijven. Het zwarte gat heeft zo'n sterke zwaartekracht dat het alles om zich heen aantrekt, zelfs licht kan er niet uit ontsnappen!
Het is een heel bijzonder en ook wel een beetje eng ding in het heelal. Gelukkig zijn de zwarte gaten heel ver weg van ons!
5 - Sterrenbeelden
Een sterrenbeeld is een groep sterren die samen een figuur vormen aan de hemel! Het is als een soort puzzel van sterren die we vanaf de aarde kunnen zien.
Mensen hebben er namen aan gegeven die passen bij wat ze denken dat het figuur eruit ziet.
Er zijn veel verschillende sterrenbeelden en sommige zijn heel makkelijk te herkennen, zoals de Grote Beer.
Mensen hebben er al duizenden jaren naar gekeken en er verhalen over verteld!
6 - Paardenkopnevel
De paardenkopnevel is een hele mooie nevel in de ruimte die eruit ziet als een paardenkop!
Een nevel is een wolk van gas en stof in de ruimte. Het is als een hele grote rookwolk in de lucht, maar dan in de ruimte!
De paardenkopnevel is zo donker dat het lijkt alsof er geen sterren achter zitten. Maar als we er goed naar kijken, zien we dat er eigenlijk heel veel sterren omheen staan!
Het is een heel bijzonder en mooi ding om naar te kijken!
7 - Het zevengesternte
Het zevengesternte is een groep van zeven sterren in het sterrenbeeld stier die heel dicht bij elkaar staan en eruit zien als een kleine groep lichtjes aan de hemel. Het is ook bekend onder de naam de Pleiaden.
Mensen hebben er al heel lang naar gekeken en er verhalen over verteld! Het is als een klein groepje vrienden die altijd samenblijven en heel helder schijnen!
Als je naar de hemel kijkt op een donkere nacht, kun je proberen om ze te vinden!
8 - Supernova
Een supernova is als een enorme explosie van een ster! Het is als een mega-vuurwerk in de ruimte!
Als een ster te oud wordt en bijna al zijn brandstof heeft opgebruikt, dan kan hij ontploffen en heel fel licht geven.
Het is zo helder dat we het zelfs vanaf de aarde kunnen zien! Na de explosie blijft er soms een klein, heel dicht en zwaar ding over, dat we een neutronenster noemen. Het is een heel bijzonder fenomeen in het heelal!
9 - Pulsar
Een pulsar ster is een hele bijzondere ster die heel snel ronddraait en lichtsignalen uitzendt! Het is als een knipperend lichtje in de ruimte! Een radiotelescoop kan zelfs piepgeluidjes van een pulsar horen.
Als een ster heel oud wordt en ontploft, kan er soms een pulsar ster achterblijven. De pulsar ster draait heel snel rond en zendt lichtsignalen uit die we kunnen zien vanaf de aarde.
Het is een beetje als een vuurtoren in de ruimte, die heel precies lichtsignalen uitzendt. Het is een heel bijzonder fenomeen in het heelal!
10 - Proxima Centauri
Proxima Centauri is een ster die heel dicht bij ons zonnestelsel staat! Het is eigenlijk de dichtstbijzijnde ster vanaf de aarde!
Het is nog steeds heel ver weg, maar het is de ster die het dichtst bij ons staat. Het is als een buurman die een heel eind verderop woont, maar toch de dichtstbijzijnde buurman is. Deze buurman: Proxima Centauri staat 4,2 lichtjaar van ons vandaan.
Wetenschappers hebben ontdekt dat er een planeet rond Proxima Centauri draait, en dat is heel bijzonder!
Lichtjaar
Een lichtjaar is een maat voor de afstand in de ruimte. Het is eigenlijk de afstand die het licht in één jaar aflegt. Omdat het licht heel erg snel gaat (300.000 kilometer per seconde!), kan het in één jaar heel erg ver reizen!
Eén lichtjaar is ongeveer 9,5 biljoen kilometer. Dat is een getal met heel veel nullen!
4,2 lichtjaren x 9,5 biljoen kilometer per lichtjaar = 39,9 biljoen kilometer.
Dat is een enorm grote afstand! Het geeft aan hoe ver de ster Proxima Centauri bijvoorbeeld van ons vandaan staat.
Met onze huidige technologie zouden we er zeer, zeer lang over doen om een raket naar Proxima Centauri te sturen, waarschijnlijk duizenden jaren! Dit komt omdat de afstand zo enorm groot is, zelfs op de snelheid van licht zou het 4,2 jaar duren om er te komen. Maar met onze huidige raketten kunnen we helaas niet zo snel reizen. Misschien vinden we in de toekomst nieuwe technologieën om ons sneller door de ruimte te laten reizen, maar voor nu is het nog niet mogelijk.
Schotelantenne of radiotelescoop
Een radiotelescoop is een speciaal soort telescoop die radiogolven uit de ruimte kan opvangen. Radiogolven zijn een soort onzichtbare straling die we niet kunnen zien, maar die we wel kunnen oppikken met speciale apparatuur, zoals een radiotelescoop.
Een radiotelescoop ziet er anders uit dan een gewone telescoop. In plaats van een lens of spiegel om licht op te vangen, heeft een radiotelescoop een grote schotel of een netwerk van schotels die radiogolven opvangen en concentreren op een ontvanger. De ontvanger zet de radiogolven om in een signaal dat kan worden opgeslagen of uitgezonden naar een computer of ander apparaat om de gegevens te verwerken.
Met radiotelescopen kunnen wetenschappers signalen opvangen vanuit de ruimte die niet zichtbaar zijn met een gewone telescoop. Zo kunnen we bijvoorbeeld meer leren over de oorsprong van het universum, zwarte gaten, andere objecten in de ruimte en speuren naar buitenaards leven.
Zijn wij alleen in het helaal
Buitenaards leven is leven dat niet op onze planeet Aarde voorkomt, maar op een andere planeet of maan in ons universum.
Op de Aarde kennen we allerlei soorten leven, zoals planten, dieren en mensen. Maar als we kijken naar andere planeten, dan weten we nog niet zeker of er leven is, en zo ja, welke soorten leven dat zouden zijn.
Wetenschappers denken dat als er buitenaards leven bestaat, het er misschien heel anders uitziet dan wat we hier op Aarde kennen. Het kan zijn dat buitenaards leven niet gebaseerd is op dezelfde elementen als het leven op Aarde, of dat het zich heeft ontwikkeld onder hele andere omstandigheden dan hier.
Isaac Asimov, een slimme man, heeft eens berekend hoe groot de kans is dat er in het hele universum een planeet is die een beetje lijkt op onze aarde. Hij dacht dat ongeveer 1 op de 1000 sterren in ons eigen melkwegstelsel een planeet zou kunnen hebben waar leven mogelijk is. En als je weet dat er in onze Melkweg alleen al tussen de 100 en 400 miljard sterren zijn, dan zou er ergens wel een planneet moeten zijn die lijkt op onze aarde. In onze eigen Melkweg zouden er dus al tussen de 100 en 400 miljoen op onze aarde gelijkende planeten moeten zijn.
Maar in het hele universum zijn er nog veel meer sterrenstelsels dan alleen ons eigen sterrenstelsel, de Melkweg. En wetenschappers denken dat er honderden miljarden sterrenstelsels zijn! Dus het kan bijna niet anders dat er ergens in het hele universum een planeet is die lijkt op de Aarde en waar leven mogelijk zou kunnen zijn. En niet eentje, maar vele aardes.
Maar we weten nog niet zeker of er echt leven is op die planeten, en als dat zo is, dan weten we niet of dat leven op ons lijkt of juist heel anders
Het is een spannende en fascinerende vraag of we ooit buitenaards leven zullen vinden. En wie weet, misschien komen we in de toekomst wel meer te weten over dit mysterieuze onderwerp!
DE OPDRACHTEN VAN HOOFDSTUK 1
Lukt het jou om deze toets over het Heelal foutloos te maken?
Als je ze alle 16 foutloos hebt, maak je kans op een toegangskaartje van hét ruimtevaartmuseum van Nederland: Space Expo in Noordwijk.